Otomatik şanzıman (diğer adıyla tork konvertörlü şanzıman) aracın hızına, gaz kelebeği konumuna, yük ve yol şartlanna göre vites geçişlerini otomatik düzenleyerek tork ve hız artışı sağlayan, içinde elektronik mekanik ve hidrolik komponentler bulunan, oldukça karmaşık bir yapıya sahip mekanizma veya sistemlerdir.

Otomatik şanzımanlar tork konvertörün şanzıman ve yağ pompasına hareket iletimi ile gereldi olan yağ basıncını sağlayarak hidrolik beyin tarafından vites değişimleri için gerekli kavramalara yağı yönlendirmesi ile çalışan bir mekanizma veya sistemdir.
Otomatik şanzımanı genel olarak üç ana başlıkta toplayabiliriz: *Tork konvertörü * Mekanik kontrol ünitesi * Elektronik kontrol ünitesi
Otomatik şanzımanın çalışma prensiplerini detaylan olarak sunumumuzda bulabilirsiniz:

Tesisimizde bulunan Superflow üretimi olan ve Ford, GM, Chrysler gibi firmaların üretim hatlarında kullandığı Axiline 97000 otomatik/manuel şanzıman test dinamometresinde önden çekişli, arkadan çekişli veya dört çekişli araçların otomatik, manuel ve CVT şanzımanlar test edilmekte ve ilgili markalara ait diagnostik cihazlar ile dinamometre üzerinde TCM'Ierin hata kayıtları vs. görülebilmel<tedir Test esnasında yapılan yüklemeler ile otomatik şanzıman içerisindeki basınç kaybı ve vites geçiş sorunu gibi problemler net şekilde tespit edilmektedir.

Otomatik şanzımanlar gittikçe daha karmaşık hale geldiğinden ve teknolojik bakımdan daha gelişmiş yağlara ihtiyaç duymaktadırlar. şanzımanınızın tasarlandığı şekilde düzenli ve dengeli çalışması, sürtünmelerin minimum seviyede olması ve daha verimli çalışması için her bir şanzıman modeline göre yağ seçimi yapmak şanzımanın daha örnürlü olmasını ve daha performanslı çalışmasını sağlayacak..
O yüzden mutlaka araç üzerindeki şanzımanın üreticisi tarafından tavsiye edilen yağ kullanılmalıdır. Uretici firma hangi yağı kullanacağımızı belirttiği gibi yağın kaç litre olduğunu da belirti, Bunu da mutlaka şanzımanın söküldüğünde veya sökülmeden kaç litre yağ kullanılacağı şeklinde belirtir.

Otomatik şanzımanlar çalışma ve kullanım koşullarından dola, zaman içerisinde çeşitli arızalar verebilir. Sıklıkla rastlanılan anzalar şunlardır:

Tork konvertörü (şanzıman türbünü) arızası
Mekanik anzalar (tas kırılması, balata yanması vb)
Hidrolik arızalar (valf gövdesi - şanzıman beyni olarak ta geçen parçanın içerisinde yaşanabilen problemler)
Solenoid (selenoid) arızaları
TMC Mekatronik anzaları Bu arızaları otomatik şanzıman kullanıcılan genellikle şu şikayetler ile dile getirmektedir:
• Sanzımandan aşırı ses gelmesi
• Yokuşlarda kalkışlarda şanzımanın titreme/silkeleme yapması
• Ilk kalkışta aracın ağır hareket etmesi
• Ilk kalkışlarda şanzımanın titreme/silkeleme yapması
• Geri viteste şanzımanın geri gitmemesi veya kaçırması
• Vıtes değişimlerinde ses/titreme yapması
• Vıtes değişimlerinde vuruntu yapması
• Vıtes değişimlerinde aracın devrinin çok yükselmesi (vitesin boşa düşmesi)
• Otomatik şanzımanın belirli viteslere geçmemesi
• Otomatik şanzıman vites değiştirmemesi
• Otomatik şanzıman vites sorunu
• Aracın belirli bir hızın üzerine çıkmaması
Otomatik şanzımanlar oldukça karmaşık yapıya sahip olduldan için normal yöntemler ile bu arızaların nedenlerini tespit edebilmek oldukça güçtür. Atco Otomatik şanzıman merkezimizde araç üzerinde otomatik şanzıman arıza tespiti işlemini ücretsiz gerçekleştirmekteyiz. Konusunda uzman test personelimiz arıza tespitlerinde teşhisi büyük oranda yapabilmek. fakat nihai arıza tespiti bazı durumlarda şanzıman sökülüp incelendikten sonra yapılabilmektedir. Ayrıca üretici bazında ortak ve üreticiye has olan arıza kodları, arıza tespitinde büyük kolaylık şağlamaktadır.

Otomatik şanzıman arıza kodları üniversal kodlar olup, araç markasına göre değişiklik gösterebilir. Firmamızda otomatik şanzıman arıza kodu tespit işlemleri ücretsiz olarak gerçekleştirilmektedir.
Arıza kodiarı şanzımanın içerisinde arızalı olan spesifik bir noktayı gösterebildiği gibi, dolaylı yoldan başka anzaları da işaret edebilmektedirı O yüzden arıza kodunun uygun ve güncel bir cihaz ile diagnos testi yapılmalıdır. ATCO Otomatik şanzıman merkezi olarak, otomatik şanzıman arıza kodlannın tespiti ve
Üniversal Arıza Kodları ve Açıklamaları: P0700: Şanzıman Kontrol Sistem Arıza. P0701: Şanzıman Kontrol Sistem Sınırı/Performansı P0702: Şanzıman Kontrol Sistemi/Elektrikli P0703: Fren Düğmesi Giriş Arıza. P0704: Kavrama Düğmesi Giriş Devre Arızası P0705: Şanzıman Sınır Sensoru Devre Arızası P0706: Şanzıman Sınır Sensoru Devre Sının/Performansı P0707: Şanzıman Sınır Sensoru Devre Düşük Giriş P0708: Şanzıman Sınır Sensoru Devre Yül.ek Giriş P0709: Şanzıman Sınır Sensoru Devre Aralıklan P0710: Şanzıman Sıvı. Isı Sensoru Devre Arızası P0711: Şanzıman Sıvısı Isı Sensoru Devre Sının/Performansı P0712: Şanzıman Sıvı. Isı Sensoru Devre Düşük Girişi P0713: Şanzıman Sıvısı Isı Sensoru Devre Yül<sek P0714: Şanzıman Sıvı. Isı Sensoru Devre Aralıkları P0715: Türbin Hız Sensor Devre Arıza. P0716: Türbin Hız Sensor Devre Sınırı/Performansı P0717: Turbin Hız Sensor Devresi Sinyal Yok P0718: Türbin Hız Sensor Devre Aralıkları P0719: Tork Konvertor/Fren Düğmesi B Devresi Düşük P0720: Çıkış Saftı Hız Sensoru Devre Anzası P0721: Çıkış Saftı Hız Sensoru Performans Yok P0722: Çıkış Safi' Hız Sensoru Sinyal Yok P0723: Çıkış Saftı Hız Sensoru Aralıklan P0724: Tork Konvertor/Fren Düğmesi B Devresi Yül<sek P0725: Motor Hız Giriş Devre Anzası P0726: Motor Hız Giriş Devre Sınırı/Performansı P0727: Motor Hız Giriş Devresi Sinyal Yok P0728: Motor Hız Giriş Devre Aralıkları P0730: Yanlış Vites Oranı P0731: Vites 1 Yanlış Oran P0732: Vites 2 Yanlış Oran P0733: Vites 3 Yanlış Oran P0734: Vites 4 Yanlış Oran P0735: Vites 5 Yanlış Oran P0736: Geri Vites Yanlış Oran P0740: Tork Konvertor Kavrama. Devre Arızası P0741: Tork Konvertor Kavrama. Sistem Performansı Arıza. P0742: Tork Konvertor Kavrama. Devresi Yapışıp Kalması P0743: Tork Konvertor Kavrama Sistemi/Elektrikli P0744: Tork Konvertor Kavrama Devre Aralıkları P0745: Basınç Kontrol Selenoid A ARIZASI P0746: Basınç Kontrol Selenoid A Performans Veya Yapışıp Çıkması P0747 : Basınç Kontrol Selenoid A Yapışıp 1.1ması P0748: Basınç Kontrol Selenoid A Eleldrikli P0749: Basınç Kontrol Selenoid A Aralıklan P0750: Vites Değiştirme Selenoid A Arızası P0751: Vites Değiştirme Selenoid A Performansı P0752: Vites Değiştirme Selenoid A Yapışıp Kalması P0753: Vites Değiştirme Selenoid A Elektrikli P0754: Vit. Değiştirme Selenoid A Aralıkları P0755: .es Değiştirme Selenoid B Arızası P0756: :,:es Değiştirme Selenoid B Performans P0757: Vıtes Değiştirme Selenoid B Yapışıp Kalmak P0758: Vit. Değiştirme Selenoid B Elektrikli P0759: .:,:es Değiştirme Selenoid B Aralıkları P0760: :,:es Değiştirme Selenoid C Arızası P0761: Vıtes Değiştirme Selenoid C Performans P0762: Vit. Değiştirme Selenoid C Yapışıp 03Iması P0763: .11es Değiştirme Selenoid C Elektrikli P0764: .es Değiştirme Selenoid C Aralıkları P0765: .es Değiştirme Selenoid D Anzası P0766: .es Değiştirme Selenoid D Performans P0767: :1:es Değiştirme Selenoid D Yapışıp 03Imak P0768: .rı-.es Değiştirme Selenoid D Elektrikli P0769: Vites Değiştirme Selenoid D Aralıklan P0770: Vites Değiştirme Selenoid E Arızası P0771: Vites Değiştirme Selenoid E Performans P0772: Vites Değiştirme Selenoid E Yapışıp Kalmak P0773: Vites Değiştirme Selenoid E Elektrikli P0774: Vites Değiştirme Selenoid E Aralıkları P0775: ,sınç Kontrol Selenoid B Arızası P0776: ,sınç Kontrol Selenoid B Performans P0777: ,sınç Kontrol Selenoid B Yapışıp Kalmak P0778: ,sınç Kontrol Selenoid B Elelctrikli P0779: ,sınç Kontrol Selenoid B Aralıklan P0780: .1:es Değiştirme Hatası P0781: " -2 Vites Değiştirme Hatası P0782: 2-3 Vites Değiştirme Hatası P0783: 3-, Vites Değiştirme Hatası P0784: Vites Değiştirme Hatası P0785: Vites Değiştirme/Zamanlama Selenoid Arızası P0786: Vites Değiştirme/Zamanlama Selenoid Sınırı/Performansı P0787: Vites Değiştirme/Zamanlama Selenoid Düşük P0788: Vites Değiştirme/Zamanlama Selenoid Yül<sek P0789: Vites Değiştirme/Zamanlama Selenoid Aralıkları

Hidrolik kontrol ünitesi ya da daha bilinen adıyla valf gövdesi/şanzıman beyni, yağın basıncını kontrol ederek gerekli kavramalara veya ünitelere gönderen ana kumanda bölümüdür. Hidrolik kontrol ünitesi, selenoidlerden ve yağ kanallarını açıp kapatan valflerden oluşmaktadır. Konvansiyonel araçlarda selenoidlere hareket şanzımanın dışındaki TCM ünitesinden gönderilen elektrik sinyalleri ile verilirken, yeni birçok şanzıman tipinde TCM valf gövdesinin üzerine taşınmış ve mekatronik kart halini almıştır.

Otomatik şanzımanlarda valf gövdesi (telmik adıyla hidrolik kontrol ünitesi), seçilen belirli dişli oranları için saptanan güç akışı davranışlarının tanımlanabilmesi için uygun bir zamanda vites büyütme ve küçültme amacıyla değişik kavramaların ve frenlerin serbestleştirilmesi veNeya uygulanmasını sağla, Hidrolik kontrol devresi, vit. değişimlerin' sağlamak için kullanılır ve bunu sürücünün gaz pedalına basmasına, yol şartlarına ve araç hızına bağlı olarak yapar.

Otomatik şanzıman şanzıman beyni (valf gövdesi) genel olarak alüminyum bloklar ve selenoidlerden oluşmaktadır. Bloklar içerisinde yağı dağıtan labirentler ve bunları yönlendiren bir takım vatflerden bulunmaktadır.
Şanzıman Beyni Neden Bozulur? Zamanla çalışan metal parçaların aşınmasından kaynaklı ooşluk oluşması, şanzımanın yüksek ısılarda çalışması, şanzıman yağının valctinde değiştirilmemesi veya kavrama balatalarından dökülen tortu ve tozların şanzıman yağını kirletmesinden kaynaklı valflerin sıkışması gibi nedenlerden dola, valf gövdesi anormal çalışarak şanzımanın çalışma yapısını bozmal<tadır.
Şanzıman Beyin Arızası Nasıl Anlaşılır? Otomatik şanzımanda vuruntu sebebi denince ilk akla gelen şanzıman beyni (valf gövdesi) arızasıdır. Otomatik şanzıman beyninde sorun yaşanması durumunda:
o Vites geçişlerinde vuruntu e Geç vites değiştirme e Hiç vites değiştirmeme e Aracın kalkışlarda vuruntu yapması Şanzımanın korumada kalması (aracın hata modunda sabit bir viteste kalıp çalışması)
gibi çeşitli arıza belirtileri ortaya çıkacal<tır.
Şanzıman beyni arızası olarak nitelendirilen bu anzalar, doğru müdahaleler ile ortadan kaldırılmazsa, kısa süre içerisinde otomatik şanzıman arızaları ortaya çıkacal.r. Otomatik şanzıman beynin arızalarının tetiklediği bu anzaların bir kısmı otomatik şanzıman arıza kodlan ile kendini belli ederler.

Günümüz teknolojisinde daha karmaşık bir yapıya sahip olan otomatik şanzıman valf gövdesi tamiri, revizyonu veya test işlemleri daha zor hale geldiği daha doğrusu bu işlemlerin belirli standartlarda yapılması daha da zorlaşmıştır. Artan vitesler şanzıman yapısında iç içe giren karmaşık kavramalara neden olmakla birlikte, vatf gövdesin daha karmaşık bir yapı, bürünmesine sebep olmuştur. Doğru teşhis, doğru müdahale, doğru parça ve test makinaları bu alandaki kritik noktaları oluşturmaktadır.

Selenoidler; TCM tarafından gönderilen sinyal neticesinde yağn kanallara geçişini sağlayan parçalardır. Şanzıman modellerine bağlı olarak valf gövdesi üzerinde vites selenoidleri, basınç selenoidleri ve TCC tork konvertör selenoidleri olmak üzere çeşitli selenoidler bulunmaktadır.

Selenoidler yapısal bakımdan bakıldığında elektromanyetik olarak çalışan valflerdir. TCM tarafından gönderilen sinyal neticesinde yağ akışını açıp-kapatan veya kısmı açan parçalardır.
1- On-Off selenoidler tam açık veya tam kapalı olarak yağ akışına izin verir.
2- Lineer selenoidler; TCM tarafından gönderilen sinyal ile kademeli olarak yağ akışını açıp kapatan veya kısmi açıp kapatan parçalardır.

Selenoid (eleldrovana) arızalan genelde elektril<sel arızalar olup, elle ve gözle kontrolü mümkün değildir. Ancak selenoid test makinesinde açma/kapama yapıp yapmadığı test edilebilir. Bununla beraber araç arıza tespit cihazına bağlanarak, elden edilen arıza kodları yorumlanabilir.
Otomatik Şanzıman Selenoid Valf Arızası Nasıl Anlaşılır? Elektriksel olarak bakıldığında valf gövdesi üzerinde çalışan selenoidler zamanla işlevselliğini yitirdiği gibi, yağın kirlenmesinden kaynaklı selenoidlerin çalışma hareketlerinin kısıtlanması veya selenoid burçlannın aşınmasından kaynaklı nedenlerden ötürü yine şanzımanın anormal çalışmasına sebep olmaktadır. Selenoid valf anzası belirtileri, araçta vites geçişlerinde vuruntu

Tork konvertörü (şanzıman türbünü) otomatik vitesli araçlarda kullanılan, şanzıman ile motor arasında yer alan ve mekanik vites kutulu araçlardaki debriyajın görevini karşılayan, kavrama görevi yaparak motordan aldığı hareketi şanzımana ileten veya iletmeyen ve tork artışı sağlayan bir sistemdir.
Tork konvertörlerin, hidrolik kavramalardan farkı ve en önemli özelliği ise motor momentini yani torkunu artırması..